Kloostergoederen

Omschrijving

Met het HISGIS Groningen kan meer dan 90% in kaart gebracht worden van de goederen die vóór 1594 toebehoorden aan de vele kloosters die het gewest in de middeleeuwen telde. Tezamen omvatten de kloostergoederen zo'n 20 tot 25% van het Groninger cultuurland. Ze zijn met de opheffing van de kloosters in handen gekomen van de Provincie en de Stad. Deze hebben de goederen tot ver in de achttiende eeuw beheerd en er de inkomsten uit getrokken. Op basis van de bewaard gebleven beheersdocumenten heeft B.W. Siemens er in 1962 een reconstructie van gemaakt in zijn Historische Atlas van Groningen. Zijn reconstructie is hier in het HISGIS overgenomen. Siemens’ voornaamste bronnen waren de Kaarboeken van de Provincie- en de Stadslanden (uit het begin van de 18^de eeuw; in 1996 en 1997 in facsimilé uitgegeven door M. Schroor) en het zogenoemde Staatboek van de provinciale rentmeester Spanheim uit 1719 waarin de boerderijen met hun meiers een tijd lang (van 1632 tot 1719) administratief gevolgd kunnen worden, onder vermelding van het klooster waartoe ze oorspronkelijk hoorden.

Voorbehoud

Over het geheel blijken Siemens’ reconstructies vrij betrouwbaar, met de kanttekening dat Siemens soms boerderijen in hun geheel aan bepaalde kloosters toewees terwijl de monniken of nonnen slechts voor een deel eigenaar waren. Daarbij heeft hij ook diverse foute kloostertoewijzingen uit het Staatboek van Spanheim overgenomen. De HISGIS-redactie heeft het niet tot haar taak gerekend Siemens’ kaartbeeld op deze onvolkomenheden na te lopen. Dat moet nog gebeuren. Wat in het HISGIS geboden wordt, moet begrepen worden als de interpretatie van Siemens zelf.